Madencilik Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği

Madencilik sektörü, doğası gereği içerdiği riskler nedeniyle özellik arz eden, bilgi, deneyim, uzmanlık ve sürekli denetim gerektiren en ağır ve tehlikeli sektörlerin başında gelmektedir. 2006 yılı istatistiklerine göre ülkemizde; 473 kömür madeni, 500 kömürden gayri madencilik yapılan işletme, 2852 taş, kil ve kum ocağı ve 500 metal olmayan diğer maddelerin istihracını yapan işletme bulunmakla ve 104.942 kişi istihdam etmektedir. Emek yoğun çalışılan bu sektörde iş kazası ve meslek hastalıklanyla karşılaşma olasılığı diğer iş kollarına oranla daha yüksektir .

1996-2006 yılları arasındaki SSK verilerini incelediğimizde, ortalama değerlere göre iş kazalarının %9’u, meslek hastalığı vakalarının %52’si, sürekli iş göremezlik vakalarının %281, ölüm vakalarının ise %10’u madencilik sektöründe meydana gelmiştir. Madencilik sektörü yangın, su baskınları, patlamalar, göçükler gibi toplu ölümlere neden olabilecek birçok tehlikeyi barındırmaktadır. Bu tehlikelerin yanı sıra uygunsuz havalandırma bozuk tahkimat sistemleri, toz, ergonomik olmayan çalışma koşulları, gürültü, titreşim, elle taşıma, elektrik çarpmaları, yetersiz aydınlatma, psikolojik sorunlar, olumsuz hijyen koşulları mevcuttur. Ayrıca aşırı yorgunluk ve insan hataları, vardiyalı çalışma, uzun çalışma saatleri, sıcaklık, ağır çalışma şartları gibi unsurlarda bu sektördeki diğer riskleri oluşturmaktadır.

Öneriler

• Bir görev/iş öncesinde ve sırasında tehlikelerin belirlenmesinin ve risk değerlendirmesi yapmanın doğal ve normal bir işlev haline geldiği çalışma kültürü geliştirilmelidir.

• İşe/göreve başlamadan önce tehlikeler ortadan kaldırılmalı ve riskler azaltılmalıdır.

• İşe başlamadan önce uygun teçhizat ve kişisel koruyucu donanım (KKD) seçilmelidir.

• Yaralanma riskini en aza indirmek için iş arkadaşları ile sürekli irtibat halinde olunmalıdır.

• Elinizdeki işe yoğunlaşmalısınız. Dikkat dağılması kazalara davetiye çıkarır.

• Madenciler düzenli olarak eğitilmelidir. Unutmayın ki eğitim, yazılı ve sözlü talimatlardan daha etkilidir.

• Denetçiler/amirler gözlem yaparak ve kişisel temasta bulunarak eğitimlerin etkinliğini devamlı olarak değ’erlendirmelidirler.

“İşaretler”

İşaretler madencilik sektöründe önemli bir yer teşkil etmektedir. Madencilik sektöründe gürültüden tutun kimyasal tehlikelere kadar çeşitli sağlık ve güvenlik tehlike unsurları için işaretler kullanılmaktadır. Bir işaretin ana amacı iletişimdir. Ancak çok fazla işaret olduğu takdirde gözden kaçırılabilir ya da göz ardı edilebilir.

• İşaretler gece ve gündüz görülebilir olmalıdır.

• İşaretler kısa ve bakımlı olmalıdırlar.

• İşaretler gerek duyulmadıklarında kaldırılmalıdırlar.

• İşaretler ve etiketler okunaklı olmalıdır.

• işaretlerin dili anlaşılabilir olmalıdır.

• Maden sahası gereğinden fazla işaret ile doldurulmamalıdır