Sessiz ve Derinden İlerleyen Bir Hastalık Mide Kanseri
Gündelik hayatın sıkıntılarından biri de düzensiz beslenme ve bunun getirdiği sağlık problemleridir. Bu problemler arasında biri var ki erken önlem alınmadığı takdirde sonu hayat kaybına kadar varacak, riskler içermektedir. Her geçen gün yeni yöntemler gelişse de kanser, çağımızın en korkutucu hastalığı olmakta devam ediyor. Yüzlerce kanser çeşidi arasında hızlı ve sessizce ilerleyen mide kanseri dördüncü sıradadır. Türkiye’de yaklaşık yılda yirmi bin kişi mide kanserine yakalanmaktadır. Erkeklerde, mide kanserine yakalanma riski daha fazladır. Yaşlılarda, mide kanseri daha fazla görülür.
Dünyada bu hastalığın en çok görüldüğü yerler, Japonya ve Çin gibi Uzakdoğu ülkeleri ile kuzey Avrupa ülkeleri ve güney Amerika’da Kolombiya, Kosta Rika gibi ülkelerdir. Bu coğrafi farklılıklar, mide kanserinde genetik faktörlerin rol oynadığını göstermektedir. Ülkemizde, Karadeniz Bölgesi’nde mide kanseri diğer bölgelere göre biraz daha fazladır.
Mide kanserinin ilk aşamaları, diğer kanser türlerinin birçoğu gibi herhangi bir belirtiye neden olmaz. Ancak mide kanseri ilerledikçe, mide bölgesinde rahatsızlık ve ağrı, yutkunma zorluğu, mide bulantısı ve kusma, kilo kaybı, az bir yemek sonrasında dahi aşırı şişkinlik, dışkıda kan gibi bazı belirtiler görülebilir. Bu belirtilerin bazıları, mide ülseri ve enfeksiyon gibi mideyi ilgilendiren diğer sorunların belirtileri ile benzeştiği için panik yapmadan önce bir doktora giderek, bu belirtilerin mide kanserinden mi yoksa diğer bir rahatsızlık nedeniyle mi ortaya çıktığını öğrenmek daha doğru olacaktır. Ailenizde mide kanseri veya herhangi bir kanser vakası varsa her yıl kontrol yaptırmak, kanser riskini kontrol altında tutmak adına en güvenli yoldur.
Belirtileri Nelerdir?
Mide kanseri, midenin hangi bölümünde görüldüğüne göre farklı adlarla anılmaktadır. Ancak tüm mide kanseri vakalarının %90-%95′i midenin glandüler dokusunda başlar. Geri kalan %5-%10′luk kısım ise mide ve çevresinde bulunan kas, doku ve damarlarda görülen kanserlerdir. Mide kanserinin ilk aşamalarında kişinin fark edebileceği kadar belirgin farklılıklar oluşmayabilir. İlk aşamalarda hafif bir mide bulantısı ve zaman zaman kusma görülebilir ancak bu aşama hiç bir belirti olmadan da geçilebilir. Kanserli hücre sayısı arttıkça aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir.
Dışkıda Kan: Dışkıda kan, dışkı renginin bordoya, koyu kahveye dönmesi veya tuvalet kağıdında kan ile kendini belli eder. Ama dışkıda kan bulduysanız hemen panik yapmanıza gerek yok çünkü bu mide ülseri ya da hemoroid gibi daha az riski bulunan bir rahatsızlığın belirtisi de olabilir. Böyle bir belirti gördüğünüzde vakit kaybetmeden bir doktora giderek muayene olmanız gerekir.
Mide Ağrısı: Mide ağrısı, mide kanserinin en sık görülen ve kişiyi doktora gitmeye zorlayan belirtisidir. Bu ağrılar, hafif Mide kanserinin ilk aşamaları, diğer kanser türlerinin birçoğu gibi herhangi bir belirtiye neden olmaz. Ancak mide kanseri ilerledikçe, mide bölgesinde rahatsızlık ve ağrı, yutkunma zorluğu, mide bulantısı ve kusma, kilo kaybı, az bir yemek sonrasında dahi aşırı şişkinlik, dışkıda kan gibi bazı belirtiler görülebilir.
Mide Bulantısı ve Kusma: Sürekli mide bulantısı ve kusma mide kanserinin sık görülen belirtileri arasındadır fakat bu belirtiler her mide kanseri hastasında görülmeyebilir. Mide kanseri nedeniyle görülen bulantı ve kusma herhangi bir neden bağlı olmaksızın (gıda intoleransı, aşırı yemek, ağır yemek…vb) ortaya çıkabilir.
Nedensiz Kilo Kaybı: Beslenme ve egzersiz programında herhangi bir değişiklik yapmamanıza rağmen kilo kaybı yaşıyorsanız bu mide kanseri belirtisi olabilir. Nedensiz kilo kaybı aynı zamanda kolon kanseri ve sindirim sistemi organlarında görülen diğer kanser türlerinin de belirtisi olabilir.
Kronik Yorgunluk: 1-2 günden uzun süren nedensiz yorgunluk bir hastalığa işaret ediyor olabilir. Mide kanserinin neden olduğu yorgunluk, çoğunlukla kusma ve dışkıyla birlikte kaybedilen kanın neden olduğu anemiyle birlikte ortaya çıkar. Kan kaybı nefes darlığına da yol açabilir.
Mide Kanseri Riskini Arttıran Faktörler
Mide kanserinin kesin nedeni bilinmiyor ancak uzmanlar aşağıdaki faktörlerin mide kanseri riskini arttığı görüşünde birleşiyorlar.
Cinsiyet: Erkeklerin mide kanserine yakalanma riski kadınlara oranla 2 kat daha fazla.
Genetik: Ailesinde kanser vakası bulunanların mide kanserine yakalanma riski daha yüksek.
Coğrafya: Mide kanserinin en sık görüldüğü ülkeler Japonya, eski Sovyetler Birliği ülkeleri, Orta ve Güney Amerika ülkeleri.
Kan Grubu: Araştırmalar A grubu kana sahip olanların mide kanseri riskinin yükseldiğini ortaya koyuyor.
Yaş: Mide kanseri çoğunlukla 70-74 yaş aralığındaki kadın ve erkeklerde görülüyor.
Yaşam Tarzı: Sigara ve alkol kullanımı, füme gıdalar, sebze ve meyve bakımından zayıf bir beslenme, aşırı tuz tüketimi, hazır ve fast-food gıdaların sık tüketiminin mide kanseri riskini arttırdığı biliniyor.
Ülser: Mide ülseri bulunan kişilerde mide kanseri görülme olasılığı daha yüksek.
Sağlık Koşulları: Mide ülseri dışında gastrit, mide polipleri, uzun süreli mide enfeksiyonu, anemi ve bazı diğer hastalıklar mide kanseri riskini arttırıyor.
Çevresel Faktörler: Hava kirliliği dışında işle bağlantılı olarak, nikel, kömür, kauçuk ve kereste işleme tesislerinde çalışanlar arasında mide kanseri vakalarının daha çok olduğu belirtiliyor.
Mide Kanseri Önlenebilir mi?
Mide kanseri riskini arttıran bazı gıdaların belirlenmesi ve insanların bu konuda bilinçlenmesiyle birlikte son 30 yılda mide kanseri vakalarında önemli bir düşüş sağlanmıştır. Mide kanserinden %100 korunmanın bir yolu yok fakat riski yükselttiği bilinen gıdalardan uzak durarak önemli bir adım atabilirsiniz. Amerikan Kanser Topluluğun yayınladığı bilgilere göre tütsülenmiş gıdalar (et, balık, peynir), aşırı tuz içeren gıdalar (tuzlanmış et, balık ve konserve gıdalar), turşu ve dondurulmuş gıdalar mide kanseri riskini arttıran gıdalar listesinde yer alıyor. Kanser riskini azaltmak için önerilen gıdalar ise, sebzeler, başta greyfurt, limon ve portakal olmak üzere turunçgiller ve diğer meyveler. Ayrıca kırmızı et yerine protein bakımından zengin sebzelerin tüketilmesi, tuzun olabildiğince azaltılması, tam tahıllı gıdaların daha çok tüketilmesi diğer önerilerarasında. Sigarayı bırakmak ise, diğer tüm kanser türleri gibi mide kanseri riskini azaltmak için de olmazsa olmazı
Teşhis Nasıl Konur?
Doktor mide kanserinden şüphe ederse, dışkı testi ile dışkıda kan olup olmadığını kontrol edecektir. Ancak bazı vakalarda dışkıda kan görülmediği için mide bağırsak röntgeni (radyografi) ve kamerayla mide ve bağırsakların kamerayla incelendiği endoskopi yapılabilir. Doktor bu incelemeler sırasında kanserli olduğunu düşündüğü bir kitle görürse bu kitleden bir örnek alarak (biyopsi) bu dokunun kanserli olup olmadığının incelenmesi için laboratuvara gönderir. Laboratuvar sonuçlarına göre hastanın kanser olup olmadığı teşhisi kesin olarak konulabilir