İş Güvenliği Uzmanlığı Bilirkişileri Üzerine Bir Çalışma

Onur DOĞAN *
Ahmet Mahmut KILIÇ **

Sosyal Güvenlik Dergisi / Journal of Social Security
Cilt: 10 Sayı: 1 Yıl: 2020 / Volume: 10 Issue: 1 Year: 2020
Sayfa Aralığı: 165-184 Pages: 165-184
DOI: 10.32331/ sgd.753083

Özet

İş güvenliği uzmanlarının temel amacı çalışma alanlarında meydana gelebilecek olası kaza risklerini önlemek ve bu risklere yönelik gerekli tedbirleri almaktır. Tedbirler alınmaya çalışılsa da değişik nedenlerden dolayı çalışma hayatında iş kazaları yaşanmaya devam etmektedir. İş kazası sonrası, kazalar bazı durumlarda kazaya maruz kalan birey ya da yakınları tarafından; bazı durumlarda ise işveren tarafından yargıya taşınmaktadır. Bunun dışında kazaya maruz kalan taraf ya da işverenlerin talebi olmaksızın kazanın ciddiyetine göre adli makamlarca kamu adına da resen soruşturma açılmakta ve konu yargıya taşınmaktadır. Bu kapsamda iş kazalarını önleme aşamasında görev alan iş güvenliği uzmanları, yargıya taşınmış iş kazaları dosyalarında hâkimin özel ve teknik bilgisine başvurduğu uzman bilirkişiler olarak görev yapmaktadır. Bu çerçevede Türkiye’de iş kazaları ile ilgili Bölge Adliye Mahkemeleri’ne bağlı olarak görev yapan iş güvenliği uzmanlığı bilirkişiler arasında yapılan bu araştırma tarama modeli ile yapılan betimleyici bir çalışma olup; araştırma örneklemini oluşturan 65 iş güvenliği uzmanlığı bilirkişinin yaklaşık olarak yarısının (%47,7) bir yıllık süre zarfında (2018 yılında) 20 ve üzeri sayıda bilirkişilik dosyasında görev aldığı, yine büyük çoğunluğunun (%81,5) düzenledikleri bilirkişi raporu ile mahkemelerin aynı yönde karar verdiği, araştırma kapsamındaki bilirkişilerin uygulamaları sırasında %63,1’inin mahkeme boyutunda (bilirkişilik ücretinin düşük takdir edilmesi), %18,4’ünün taraflar boyutunda (tarafların bilirkişiye yalan söylemesi/manipüle etmesi), %53,8’inin bilirkişi komisyonu boyutunda (alanında uzman olmayan kişilerin görevlendirilmesi) sorunlar yaşadığı belirlenmiştir.

Anahtar Sözcükler: İş güvenliği, iş kazaları, bilirkişilik, bilirkişilik müessesesi

Makaleyi indirmek için lütfen tıklayınız.

* Öğr. Gör., Gümüşhane Üniversitesi, Gümüşhane Meslek Yüksekokulu, İş Sağlığı ve Güvenliği Programı,

** Prof. Dr., Çukurova Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Maden Mühendisliği Bölümü,

Bu makale 4. Uluslararası İş Güvenliği ve Çalışan Sağlığı Kongresinde (12-13 Nisan 2019) sözel olarak
sunulmuştur.