Yeni Yasanın Getirdikleri
İşte yeni yasanın iş sağlığı ve güvenliği alanında getirdikleri:
İşe yeni alınan kadınlar ile 18-29 yaş arasındaki genç işsizlerin SSK primleri, 5 yıl boyunca İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak.
Yasayla, asıl işveren ile alt işveren (taşeron şirket) arasında kurulan ilişkinin yazılı yapılması şartı getirildi.
Buna göre, iş alan alt işveren, kendi iş yerinin tescili için asıl işverenden aldığı yazılı işverenlik sözleşnnesini, gerekli belgelerle, çalışma bölge müdürlüklerine bildirecek. Bölge müdürlüğünce tescili yapılan bu iş yerine ait belgeler, gerektiğinde iş müfettişlerince incelenecek. İnceleme sonucunda muvazaalı işlemin tespiti halinde, bu tespite ilişkin gerekçeli müfettiş raporu, işverene tebliğ edilecek. işveren, bu rapora, tebliğ tarihinden itibaren 6 iş günü içinde yetkili iş mahkemesine itiraz edebilecek. itiraz üzerine verilen kararlar, kesin sayılacak. Eğer itiraz edilmemiş veya mahkeme, muvazaalı işlemin tespitini onamışsa, tescil iptal edilecek. Alt işverenin işçileri, başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılacak.
Özürlü çalıştırma zorunluluğu
Düzenlemeyle İş Kanunundaki özürlü, eski hükümlü ve terör mağdurlannın çalıştırılma zorunluluğ’una da yeni düzenleme getirilerek, eski hükümlü ve terör mağdurları için işverene getirilen zorunlu istihdam kaldırıldı.
Özel sektörde daha önce işçi sayısının yüzde 6 oranında özürlü çalıştırma şartı, yüzde 3’e indirildi. Özel sektörün çalıştırmakta zorunlu olduğu yüzde 3’Iük özürlü kontenjanında istihdam edilenlerin primleri, işveren adına Hazine ödeyecek.
İş yeri kurma izni kaldırılıyor
ILO sözleşmesinde belirtildiği şekilde, iş yerlerinde sağlığa zararlı risklerin tanınnlanması ve değerlendirilmesi zorunluluğu getiriliyor. İş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliği şartlarının belirlenmesi ve gerekli önlemlerin ve çalışma şartlarının düzenlenmesi Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenecek.
İş yerinin açılmasına izin vermeye yetkili belediyeler ile diğer ilgili makamlar bu izni vermeden önce, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilmesi gerekli işletme belgesinin varlığını araştıracak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca işletme belgesi verilmemiş iş yerlerine belediyeler veya diğer ilgili makamlarca iş yeri açılma izni verilemeyecek. Böylece, iş yerlerinin kurulmasıyla ilgili prosedürler hafifletilerek, iş yerlerinin kurulmasını özendirmek amacıyla kurma izni alma mecburiyeti kanun metninden çıkarılıyor.
İş sağlığı ve güvenliği…
İşverenler; devamlı olarak en az 50 işçi çalıştırdıkları iş yerlerinde alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi, yürütülmesi amacıyla, işçi sayısı, iş yerinin niteliği ve işin tehlike sınıf ve derecesine göre; bir iş yeri sağlık ve güvenlik birimi oluşturmakla yükümlü olacak.
İşverenler, bu yükümlülüklerinin tamamını veya bir kısmını, bünyesinde çalıştırdığı ve çıkarılacak yönetmelikte belirtilen vasıflara sahip personel ile yerine getirebileceği gibi, işletme dışında kurulu ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak da yerine getirebilecek. Bu şekilde hizmet alınması işverenin sorumluklarını ortadan kaldırmayacak. Kamu kurum ve kuruluşlarında çalıştınlmakta olan hekimler, çalışmakta oldukları kurum ve kuruluşların çalıştırdıklan işçilerin iş yeri hekimliği hizmetlerini yürütecek. Bu kurum ve kuruluşların diğer personel için oluşturulmuş olan sağlık birimleri, iş yeri sağlık ve güvenlik birimi olarak da kullanılabilecek.
Ağır ve tehlikeli işlerde eğitim zorunluluğu…
Ağır ve tehlikeli işlerde çalıştınlacaldara, mesleki eğitim şartı aranacak. Mesleki eğitim almamış işçiler; 16 yaşını doldurmamış genç işçiler ve çocuklar gibi ağır ve tehlikeli işlerde çalıştınlamayacak. Kreş kurma zorunluluğu bulunan işletmeler, bu hizmeti dışarıdan alabilecek.
Muvazaalı bildirime 10 bin YTL ceza.
Yaptığı işle ilgili bölge müdürlüklerine bildirimde bulunmayan alt işverene, çalıştırdığı her işçi için 150 YTL, ceza verilecek. On altı yaşını doldurmamış genç işçiler, çocuklar ve mesleki eğitim almamış kişileri, ağır ve tehlikeli işlerde çalıştıranlara her işçi için 1000 YTL, iş yerini muvazaalı olarak bildiren asıl işveren ile alt işveren veya vekillerine ayrı ayrı 10 bin YTL idari para cezası verilecek.
İş yerinde alınmayan her iş sağlığı ve güvenliği önlemi için işverene 200 YTL ceza uygulanacak. Önlemlerin alınmaması halinde bu ceza her ay birer defa alınmaya devam edilecek. Ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılan işçiler ile çalıştırılan 18 yaşından küçükler için doktor raporu almayan işverene, her işçi için 200 YTL ceza verilecek.
İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almayan, araç ve gereçler’ noksansız bulundurnnayan işverenlere, işletme belgesi almadan iş yeri açanlara, faaliyeti durdurulan işi izin almadan devam ettiren veya kapatılan iş yerlerini izinsiz açanlara, iş sağlığı ve güvenliği kurullannca alınan kararları uygulamayanlara 1000 YTL ceza uygulanacak.
Ağır ve tehlikeli işlerde 16 yaşından küçükleri çalıştıran işveren veya vekili, her işçi için 1000 YTL, mesleki eğitim almamış işçi çalıştıran işveren veya vekili ise her işçi için 500 YTL ceza ödeyecek. Para cezaları, gerekçesi belirtilmek şartıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürü tarafından kesilecek. Özürlü çalıştırma şartına uymayanlar ile izin almadan iş arayanları işe yerleştirenlere uygulanacak ceza, Türkiye İş Kurumu İl Müdürü tarafından verilecek.
