Eski araba lastikleri yol oluyor
Akdeniz Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Niyazi Demircan, “Bu proje sayesinde, hem atık lastikler doğaya zarar vermeden ortadan kalkacak, hem de maliyeti yüksek olan günümüz yol yapımı ucuzlayacak” dedi. Demircan, projenin aralarında İngiltere, Romanya ve Türkiye’nin de bulunduğu 8 ülkeden toplam 12 ortakla yürütüldüğünü belirterek, bu ortaklar arasında üniversitelerin ve belediyelerin yanı sıra, bazı firmaların da yer aldığını söyledi.
Türkiye’den, projede Akdeniz Üniversitesinin ve Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin bulunduğunu ifade eden Demircan, “2006 yılında AB fonlarından 3 yıllığına 1,5 milyon Avro’luk hibe alındı ve bu hibe 12 ortak arasında bazı kriterlere göre dağıtıldı. Projenin 4 ülkede uygulanmasına karar verilmişti. Güney Kıbrıs, İngiltere ve Romanya’nın ardından 4’üncü ülke de Türkiye. Diğer üç ülkede uygulandı ve son derece başarılı oldu” diye konuştu.
Projede ana amacın, lastiklerin içerisinde yer alan ve yüzde 15’ini oluşturan tellerin bazı tekniklerle harçta kullanılarak, darbeye, ısı farkına ve aşınmaya daha dayanıklı hale getirilmiş beton elde etmek olduğunu anlatan Demircan, şunları söyledi: “Dünyada her yıl 1 milyar atık lastik açığa çıkıyor ve bunların dörtte biri AB ülkelerinde. Türkiye’de ise yılda 4 milyon atık lastik oluşuyor ve bunların yakılması halinde dumanı zararlı; gömülmesi halinde ise kimi lastikler 100 yıla yakın bir zaman kaybolmayabiliyor. AB ülkelerinde de bu iki yöntemin yasaklandığını göz önüne alırsak, projenin önemini daha iyi vurgulamış oluruz. Bir lastiğin yüzde 15’lik kısmını kullanabiliyoruz. O kısım da lastik içerisindeki teller. Kauçuk kısımları da park düzenlemelerinde ya da bahçelerde kullanılabilir. Mesela İngilizler kiremit yerine kullanıyorlar. Bu da düşünülebilir.”
Türkiye’de yol yapımında mevcut sistemle, 60cm kalınlığında bir yapının kullanıldığını ve bu yapıda kum, çakıl ve çimentonun yer aldığını belirten Niyazi Demircan: Eskiden kalınlık 60 santimetreyi bulurken bu sistemle sadece 20cm kalınlıkta asfalt yol yapımı tamamlanmış olacak. Önce beton dökülecek ve üzerine 5cm’lik asfalt atılacak. Böylece yapım tamamlanacak. Hem kullanılan asfalt, hem çimento azalacak, hem de kum ve çakıl kullanımı ortadan kalkacak. Aynı zamanda yüzde 15’lik bir maliyet azalması ve enerjiden yüzde 30’a varan tasarruf sağlayacak” dedi. Niyazi Demircan, asfaltın petrolden üretildiğini ve Türkiye’nin de bir petrol ülkesi olmadığının altını çizerek, bu projeyle birlikte daha ince bir asfalt tabakası kullanıldığı için ve ömrünün 30 ile 40 yıl arasında olması dolayısıyla ciddi bir tasarrufun yaşanacağını bildirdi.
Yrd. Doç. Dr. Demircan, proje uygulamasının Antalya’daki Necip Fazıl Caddesi’ndeki 150m’lik alanda deneneceğini söyledi. Demircan, bunun 15 Temmuz’da tamamlanmasının beklendiğini belirterek, yapım çalışması bittikten sonra gözlemlemeye başlayacaklarını bildirdi. Atık lastiklerden elde edilen betonun, bilinen betondan çok daha dayanıklı olduğunun altını çizen Demircan, bu betonun sadece yol çalışmalarında değil, betonun olduğu her alanda kullanılabileceğini belirtti. Demircan, bu tip betonun altyapı çalışmaları tamamlanmış noktalarda yapılması gerektiğini anlatırken, şunları söyledi: Bu beton altyapısı tamamlanmış noktalarda kullanılmalı. Çünkü normal betondan daha dayanıklı olan bu betonun kırılması da daha zor olacaktır. Ya altyapı çalışması bitmiş olmalı ya da altyapı çalışmaları betonun dayanıklılığı göz önünde bulundurularak yapılmalı.”